بالاخره دنیای اینترنت دنیایی مجازی است که با هزار رنگ و جلوه، یک فضای متفاوت را جلوی چشمان آدم مجسّم میکند. دوبعدیها را سه بعدی، مربّعها را مکعّب و فاصلههای هزار کیلومتری را چند سانتیمتری میکند.
در اتاقهای گفتوگو هم آدمها آنطور که خودشون میخواهند خود را معرفی و شخصیتی دوم یا سوم یا چندم از خودشون ارائه میکنند. گاهی این شخصیتهای مجازی، شخصیت ایدهآل فرد است ولی لزوما اینگونه نیست و گاهی فرد علاقمند است که ابعاد خشونتی، گستاخانه و عاشقانه خود را برجسته کند. گاهی پا را از این فراتر نهاده و میخواهد پا در کفش جنس مخالف کرده و از جانب او سخن بگوید. به قول بعضیها در وجود هر دختری پسری نهفته است و در وجود هر پسری دختری.
گاه کسی که در خیابان سر به زیر است و نگاه به اجنبی نمیکند چشم به مناظری در اینترنت میدوزد که نباید.
از این رو بسیاری از موازین اخلاقی و تربیتی را که در دنیای حقیقی رعایت میکند به راحتی در دنیای مجازی زیر پا مینهد؛ چون برای این فضا اصالتی قائل نیست.
برخورد شما با این طرز تفکر چیست؟
پر واضح است که بشر با پدیده اینترنت رفته رفته ارتباط بیشتری برقرار میکند، بسیاری از کارهای اداری، آموزشی، پژوهشی، شخصی و اقتصادی و دهها و صدها شأن دیگر از شؤون روزمره افراد از طریق اینترنت سهلالوصولتر و مقرون به صرفهتر است و دیری نمیپاید که سایتها و وبسایتها و پایگاههای اطلاعرسانی جزو لاینفک زندگی ما خواهد شد.
پس نمیتوان برای این دنیای جدید، اصالتی قائل نشد و حال آنکه در دستاوردی جدید میتوان شخصیت کاربر اینترنتی را شناسایی و حالت روحی کنونی او را تشخیص داد.
برای اینکه بهتر بتوانم منظورم را منتقل کنم توجه شما را به مطلبی که مرداد ماه سال گذشته با عنوان نخند آیکون در همین باب در قالب گفتوگوی یک دختر و پسر ارزشی نوشتم جلب میکنم.
به فرض هم که دنیای اینترنت، مجازی است و اصالتی ندارد، ولی شخصیت خود ما که حقیقت دارد. اخلاق و درستکاری که همیشه حقیقت دارد. هر دروغی و ناروایی که در دنیای مجازی بگوییم به زلالی صداقت خود لطمهای زدهایم. در اثر تکرار و عادت به این دوگانگی شخصیت، ویژگیهای شخصیت مجازی به شخصیت حقیقی سرایت کرده در حالیکه از منشأ بروز برخوردهای ناهنجار در وجود خود غافل هستیم.
کسی که دروغگو نیست، به راحتی شیوههای آن را تجربه میکند. کسی که اهل سخن با نامحرم نبود، به راحتی باب شوخی را میگشاید، کسی که چشمش به گناه حساس بود، دیدن برخی تصاویر برایش قُبحی ندارد.
مقوله اخلاق در دنیای مجازی، مقولهای حساس است که توجه بسیاری از جامعهشناسان و اندیشمندان مسائل روانشناسی را به خود جلب کرده است.
ولی کسی که برای اخلاق و رفتار خود ارزش قائل است حاضر نیست که گوهر شخصیتی خود را در هیچ جا به ویژه در دنیای مجازی اینترنت آلوده سازد.